طراحی به علم ایجاد یک طرح از تصویری ذهنی، خیالی یا واقعی گفته میشود. طراحی در معنای تخصصی، مفاهیم و کاربردهای متنوعی را دربر میگیرد، از این رو مانند واژهٔ هنر با یک تعریف مشخص نمیتوان تمام جنبههای آن را بیان کرد.
در هنرهای تجسمی، طراحی یا بهصورت یک اثر مستقل؛ یا به عنوان پیشطرحی برای یک اثر هنری انجام میگیرد که در این صورت طرح مقدماتی نیز خوانده میشود. فارسینو
طراحی در دو حوزهٔ کلی مطرح میشود:
- یکی drawing است که شامل برداشتهای شخصی، احساسات فیالبداهه و تجربههای آزاد طراح از موضوعات گوناگون با بیان مستقل و به روشهای متنوع میباشد؛
- و دیگری design است که شامل مراحل ترکیب عناصر بصری و فضا بر پایهٔ اصول طرح، برای مخاطبی معین است و جنبهٔ کاربردی دارد، مانند رشتههای طراحی صنعتی، معماری، گرافیک و لباس.
3 نوع Drawing :
1. اسکیس یا یادداشت های تصویری: نوعی طراحی سریع است که احساس لحظه ای طراح را بیان می کند.
2. اتود یا پیش طرح ها و تمرین های طراحی: اتود یا تمرین طراحی با دقت و در مدت زمان بیشتری اجرا و تکمیل می شود.
3. طراحی کامل: مجموعه کاملی شامل انسان، فضا و … بر پایه اصول آناتومی، عمق نمایی و حجم نمایی، پرسپکتیو نمایش داده شده اند. فارسینو
دوران آثار تاریخی
از نظر تازیخی، قدیمی ترین آثار کشف شده در این زمینه، مربوط به سی هزار سال پیش است. از هنر دوران غارها تا امروز، آثار بسیار متنوعی به جا مانده است. در این آثار، هنرمند گاه به تصاویر طبیعت نزدیک شده و گاه از آن فاصله گرفته است.
بر اساس این ویژگی، آثار به سه دوره تقسیم می شوند.
1. دوره نمادین
2. دوره هنر واقع نما
3. دوره هنر ذهنی
وسایل طراحی
امروزه، اجرای طراحی، محدود به استفاده از ابزارهای سنتی (مداد، زغال و غیره) نیست بلکه روشهای متنوع ترکیب مواد، چسباندن وسایل، استفاده از مواد و ابزار تازه و غیرمتعارف نیز رواج یافته است. علاوه بر این، رایانه، دورنگار، ویدئو و انواع وسایل پیشرفتهٔ دیگر نیز امکانات تازهای در این زمینه به وجود آوردهاند.
با این همه، آموزش طراحی از مسیر همان ابزارهای سنتی عبور میکند و از این طریق است که طراح قادر به استفادهٔ ماهرانه و خلاقانه از ابزارهای تازه میگردد. فارسینو
طراحی خطی
طرحی که فقط با خط رسم شود و سایهروشن یا لکههای رنگی نداشته باشد، طرح خطی نامیده میشود. مهمترین تمرکز در طرحهای خطی، بر خطوط پیرامونی اشیاء است.خطوط ، نشاندهندهٔ حالات عاطفی و روحی، نظم و تفکر هستند.
نور و سایه
سایهروشن معمولاً به تغییر درجهٔ سایهها از روشن به تیره در آثار هنری گفته میشود و مهارت هنرمند در استفاده از روش، باعث نمایش صحیح حجم و حالت مدل میشود.
سایهروشن به منظور به تصویر کشیدن شکل و فرم در رابطه با منبع نور در آثار هنری تمدنهای گوناگونی به کار رفته است. اگرچه این روش در تمدنهای اولیه مثل مصر باستان ناشناخته است اما از هنر غرب به ویژه ایتالیا در سدهٔ شانزدهم میلادی سر برآورده است. عوامل بسیار زیادی مانند نسبت بین خود اجزا (نور و سایه)، ارتباط با رنگها، روش توزیع عناصر نور و سایه که ترکیببندی و کیفیت گویای نقاشی را مشخص میکند و همچنین دیدگاههای اجتماعی و فلسفی بر سایهروشنهای کاربردی تأثیر میگذارد.
ما میتوانیم شاهد انواع سایهروشنها در آثار هنرمندان برجسته و مشهور باشیم. نور فروزان و تاریکی عمیق در حکاکیهای رامبرانت، عناصر را به تصویر میکشد. در سایهروشنهای جوتو دی بوندونه و میکلآنژ، نور بر تیرگی غلبه دارد. طرحِ هالهای از تیرگیها در اطراف مدل در آثار لئوناردو دا وینچی؛ و سایهروشنی که نسبت تیرگی و روشنایی به میزان جذب نور توسط رنگها بستگی دارد در آثار تیسین و جورجونه مشاهده میشود. سایهروشنِ براق، کنتراست بین بخشهای روشن و فضاهای تیره و سایهخوردهٔ شدید را میتوان در آثار غیرمتداول و شدید کاراواجو مشاهده کرد. فارسینو
بازیِ نور و سایه شامل هر گونه سوژهای است که میتواند به تصویر کشیده شود که این نهتنها در نمایش صحنههای واقعی و طبیعی کاربرد دارد بلکه برای نمایش و انتقال احساسات، حالات، رویاها، آرزوها و تجارب، امروزه از اهمیت ویژهای برخوردار است. فارسینو